Vrijspreker: Bij het 'bystander effect' of toeschouwer effect, staan een aantal mensen soms rond een slachtoffer, zonder dat iemand wat doet om deze te helpen. Hoe komt dat?

Opperdienaar: Collectieve verantwoordelijkheid is geen verantwoordelijkheid. Niemand heeft het idee dat hij degene is die in aktie moet komen. Alsof het een soort hypnose is. Hoe groter de de groep die je 'als roverheid' op de trein naar een kamp zet, hoe onwaarschijnlijker dat ze tot de conclusie komen dat iemand die alarm slaat, daar gelijk in heeft. Onderdanen schatten de kans op gevaar in net als zebra's in een prairie met leeuwen. Ze kijken om zich heen en als de andere zebra's rustig grazen, dan is de kans dat wat zij boven het gras uit zien steken, de oren van een leeuw zijn, heel klein. Waarom zouden zij alarm slaan? Hebben ze als jonge zebra niet geleerd dat ze niet moeten denken dat ze beter, slimmer of superieur zijn aan de andere zebra's op de staatszebraschool? Wie denken ze wel niet zijn? Dat ze boven het collectief uitsteken? Dat het elitezebra's zijn, die het allemaal beter weten dan de rest, beter dan het collectief, beter dan de leider? Dat zij beter leeuwen kunnen zien dan al die andere zebra's?

In het boek Redirect van de auteur Timothy Wilson, wordt besproken hoe mensen een intern verklarend verhaal samenstellen over hun eigen gedrag. Het gaat de schrijver er voornamelijk om over hoe mensen reageren op straffen en beloningen. De directe reaktie op een straf of beloning is meestal zoals je zou verwachten. Dat betekent dat mensen meer gaan doen waar ze voor beloond worden en minder waar ze voor gestraft worden.

Vrijspreker: In de jaren zestig zijn experimenten gedaan met honden om te kijken wat het gevoel van controle hebben voor effect heeft. Waarom is dat belangrijk?

Opperdienaar: Het gevoel controle te hebben is heel fijn, niet alleen voor honden maar ook voor mensen. 

Vrijspreker: Gaat het dan om werkelijke controle of om het idee controle te hebben?

Opperdienaar: Werkelijke controle is helaas niet mogelijk voor onderdanen, want dan hebben heersers geen bron van inkomsten meer. Het beste dat we kunnen doen is een gevoel van controle. Maar terug naar het experiment van de honden.

Vrijspreker: Wat valt er in hemelsnaam te leren van een zeeslak?

Opperdienaar: Er schijnt een zeeslak te zijn die een zeer klein neuraal systeem heeft (hersenen). Die zeeslak gebruikt die hersenen om op een gunstig plekje te komen, waar veel voedsel voorbij komt en dan hecht hij zich daar vast. Daarna verteert hij de voor het transport benodigde hersenen en komt nooit meer van zijn plaats. Deze strategie is door libertariërs wel eens vergeleken met het gedrag van professoren met 'tenure'.

Op mijn werk worden voornamelijk nog buitenlanders aangenomen. Dit komt voor een deel omdat de vereiste technische studie bijna geen nederlanderse afstudeerders meer oplevert. Het komt  echter ook omdat buitenlanders met de vereiste vaardigheden onder het 30% tarief voor expats vallen. Hierdoor krijg je meer ingenieur voor je geld als je een buitenlander huurt.

Vrijspreker: Wat is dat 30% tarief? Waarom belast de roverheid kennismigranten met een lager tarief dan mensen die hier geboren zijn?