Niemand kan verklaren
Vrijspreker: Onderdanen hebben de behoefte om bepaalde dingen onverklaarbaar te houden. Hoe komt dat?
Opperdienaar: Het is niet iets exclusief voor onderdanen, bovendanen willen sommige dingen ook liever onverklaarbaar houden.
Vrijspreker: Onverklaarbaar door onderdanen dan zeker?
Opperdienaar: We willen dingen graag verklaren voor onderdanen, maar wel op een manier die ons goed uitkomt. We willen echter ook dingen onverklaarbaar houden voor onszelf. Iedereen wil het idee hebben dat hij van groot nut is voor de mensen van wie hij afhankelijk is. Hij hoopt dat hij ook een unieke, onvervangbare en onontbeerlijk functie in hun leven vervult zoals zij dat doen in het zijne. Niemand wil graag denken dat hij een uitbuiter is of dat niemand het zou merken als hij verdween.
Parasiet wekt angst op in de gastheer
Vrijspreker: Soms lijkt het of er uitzonderingen bestaan op principes die bijna algemeen geldig lijken te zijn. U gelooft meestal niet in die uitzonderingen.
Opperdienaar: Inderdaad. Maar soms duurt het wel een tijd voordat het zichtbaar wordt. Zo zei John Adams, de 2e president van de Verenigde staten het volgende in 1776:
"Angst is de fundering van de meeste overheden; maar het is zo'n verdorven en brute passie en het maakt mensen in wiens hart het domineert zo dom en miserabel, dat Amerikanen waarschijnlijk nooit goedkeuring geven aan een instituut dat hierop gebaseerd is."
Het duurde even maar Bush zei in 2001:
"Er is geen weg terug naar het tijdperk voor 11 september, 2001. Naar een misplaatst gevoel van veiligheid in een gevaarlijke wereld."
Ook de Amerikanen zijn uiteindelijk gevallen voor dezelfde truc waar alle andere onderdanen op de wereld ook allemaal voor vielen.
Stockholm syndroom
Vrijspreker: Het Stockholm syndroom is het effect dat onderdanen in een machteloze situatie, sympathie gaan voelen voor hun machthebbers. Het is vernoemd naar de slachtoffers van een gijzelingsdrama bij een bankoverval op de Kreditbanken in Stockholm. Hoe is dit van belang voor machthebbers?
Opperdienaar: Psychologisch kun je er 98% op vertrouwen dat als je onderdanen in je macht hebt, dat ze die macht goed gaan praten en verklaren. Meestal gaan ze zichzelf wijsmaken dat ze toch al van plan waren te doen waar ze toe opgedragen worden. Dat ze dom en slecht zijn en heersers nodig hebben die ze met een pistool de goede richting op porren. Op die manier worden de machthebbers in gedachten hun dienaren. Alles waar ze toe verplicht worden, wilden ze toch al doen en is de verstandigste optie op dat moment beschikbaar.
De onderdaan en de heerser
Vrijspreker: U wilde een instructie video laten zien van hoe je als roofdier je prooi onder controle brengt.
Opperdienaar: Wat wil je nog meer als uitbuiter dan dat de uitgebuitene je overal volgen en doen wat je wilt? Is dat niet veel beter dan dat je achter de uitgebuitenen aan moet rennen of ze op moet sluiten en moet bewaken? De natte droom van iedere uitbuiter: Dat ze gewoon naar je toekomen om uitgebuit te worden.
Empathie kloof
Vrijspreker: Wat bedoelt U met 'een kloof in de empathie' die sommige mensen hebben?
Opperdienaar: Het gebeurt soms dat mensen bijvoorbeeld niets om hun medemens geven en deze zonder problemen over de kling jagen, maar dan wel weer een hele warme band met honden, katten of walvissen hebben. Er zit zeg maar een kloof in de levende wezens waar ze zich in kunnen verplaatsen. Empathie met wezens die je na staan, is afwezig, maar wezens veraf, daar plopt het opeens tevoorschijn. Zo is bekend dat Hitler mensen liet martelen, maar lief was voor dieren en zelfs vegetariër.
Noah
Vrijspreker: U bent laatst naar de film Noah geweest over de bouw van de Ark tegen de global warming zondvloed. Goede film?
Opperdienaar: Prachtig stuk vakmanschap. Alles zat er in: Noach concludeerde dat alle mensen slecht en zondig waren en dat God ze daarom allemaal dood wilde. Ze hadden roofbouw gepleegd op de aarde en haar uitgeput en kaal en dor achter gelaten. Noach was uitgekozen door God om alleen de dieren te redden omdat hij zo goed orders op kon volgen en geen gewetenswroeging had. De anderen waren zo zwak dat ze de voor hun leven schreeuwende zondaars een reddingboei hadden toegeworpen, maar Noach stond dat niet toe: orders zijn orders. De argeloze toeschouwer zou zich af kunnen vragen:welke opdracht? Als God toch aan het wonderen is: waarom niet alle mensen doodwonderen en alle dieren in leven laten? Dat zou echter te simpel zijn.
Goedgelovige sukkels
Vrijspreker: Op een bepaald punt raken de heersers door hun goedgelovige sukkels met oorlogen, concentratiekampen en economische sprongen voorwaarts. Hoe moet dat dan verder?
Opperdienaar: Onderdanen zijn inderdaad als brandhout, uiteindelijk zijn ze opgebrand en de goedgelovigste zijn het aanmaak hout, dus die gaan het eerst in het vuur en de vrijheidslievende zijn die grote blokken die je bijna niet aan krijgt, tenzij het vuur heel heet is. Als heerser is succes als zodanig je ondergang, je probeert je onderdanen dom te houden en afhankelijk, maar tegelijkertijd moeten ze slim zijn om je van welvaart te voorzien en te overleven.
Dilbert strip, we want them bright clueless
