Vrijspreker: Kan de Opperdienaar in zijn grenzeloze wijsheid zijn licht laten schijnen over de vraag wat er eerst kwam: de kip of het ei?

  Opperdienaar: Natuurlijk, dit is een vraag die filosofen al lang bezig houdt. Om hier meer over te kunnen zeggen, zal ik eerst het woord 'begrip/concept' introduceren. Dit verwijst tegelijkertijd naar een aantal dingen in de realiteit die een aantal eigenschappen gemeen hebben. 'de mens' is zo'n begrip, 'boom', 'fiets' en 'stoel' zijn ook begrippen.

Het begrip 'mens' vormt zich nadat je als kind een aantal mensen waarneemt, ziet dat die allemaal 2 benen, 2 ogen, 1 neus, 2 handen etc. hebben. Omdat steeds hetzelfde gedeelte in je hersenen oplicht bij het zien van 'een mens' heb je je moeder ooit gevraagd hoe zo iets heet en heeft je moeder daar een label aan gegeven. Dit is in onze taal het label 'mens'. Je zult merken dat zelfs bij een mens waarvan 1 hand mist, dit gedeelte van je hersenen nog steeds oplicht. Hoeveel eigenschappen er precies aanwezig moeten zijn is een beetje vaag, maar een chimpansee heeft al weer een ander label. Hopelijjk is nu duidelijk wat het verschil is tussen het begrip 'koe' en 'Berta345'. De eerste geeft geen melk en de laatste wel.

'De kip' is ook een begrip en 'het ei' eveneens. Let op dat begrippen niet bestaan in de realiteit. Wat ik daarmee bedoel is dat de begrippen geen materiële vorm van moleculen en atomen hebben. Ik kan het begrip kip niet in de pan gooien en er een gerecht mee bereiden. Dit omdat het begrip kip alleen het stukje in mijn hersenen is dat aktief wordt bij het zien van een kip. Het spaanse woord 'pollo' en nederlandse woord 'kip' verwijzen naar dit begrip. Het enig wat ik in de pan kan gooien zijn specifieke kippen en specifieke eieren.

De vraag wat kwam eerst, de kip of het ei, is een vraag die over causaliteit gaat. Het gaat er dus om of de kip het gevolg van het ei is of andersom. Maar causaliteit is iets dat zich strikt beperkt tot de materiële zaken die we om ons heen ervaren. Zoals we net gezien hebben, bestaan begrippen niet in de realiteit en daarmee staan ze ook buiten de causaliteit. Begrippen kunnen ook logisch tegenstrijdig zijn (Opperdienaar), terwijl de realiteit dat nooit kan zijn. Dus de vraag welk begrip welk ander begrip veroorzaakt is onzinnig. Merk op dat als ik specifieke kippen en specifieke eieren neem, de vraag eenvoudig is te beantwoorden. Als ik een kip genaamd Trudy-75 neem, die ik gewoon kan oppakken en op mijn bureau kan zetten en een specifiek ei, te weten ei-30215 dat ik kan beetpakken, dan kan ik zeggen dat Trudy-75 op maandag 23 augustus 5 uur 'sochtends ei-30215 legde en daarmee is de vraag beantwoord wat eerst kwam namelijk:Trudy-75.  De vraag over de causaliteit van begrip kip en begrip ei, is echter niet te beantwoorden omdat het een materiële vraag is over iets dat niet in de materie bestaat.

De enige materiële vorm die begrippen hebben is in de vorm van patronen in je hersenen. In die zin kun je er wel een tijdsvolgorde aan geven. Het kan zijn dat je het begrip 'ei' leerde voordat je het begrip 'kip' leerde. Alleen in die zin is de vraag:'wat was er eerst de kip of het ei?' dan te beantwoorden, omdat het nu over de materiële vorm van het begrip in je hersenen gaat. In bovengenoemde situatie, was voor JOU het begrip 'ei' eerst. Voor het kind van een veganist kan dit echter andersom zijn. De objectieve waarheid over welk begrip eerst was is dan: voor jouw hersenen kwam het begrip ei eerst en tegelijkertijd kwam voor het kind 2 van de veganist-X het begrip kip eerst.

Let op dat ik mij hier alleen over de realiteit van materie druk maak. Boven natuurlijke zaken boeien mij niet, aangezien ze of niet bestaan, of geen effect op de realiteit (natuurlijke zaken) hebben. Ik ervaar alleen de realiteit via mijn zintuigen. Filosofische vooruitgang bestaat in het vervangen van boven natuurlijke verklaringen door natuurlijke verklaringen.

Begrippen zijn handig om voorspellingen te doen: Als mijn hersenen aangeven dat we zojuist een kip tegen het lijf zijn gelopen , dan krijgt deze kip ogenblikkelijk alle eigenschappen van het begrip kip, dus ook eieren leggen, zelfs als ik deze kip nog nooit een ei heb zien leggen.

Begrippen maken ook dingen als optellen mogelijk. Als je 1 appel naast 1  appel legt, heb je 2 appels. Dit is alleen zo omdat je het begrip appel hebt gevormd waar beide appels onder vallen. Zo kun je zonder het begrip 'ei' eieren niet optellen, het blijven dan allemaal afonderlijke unieke objecten.

Merk ook op dat we ervan uitgaan dat de realiteit (materie) zich consistent gedraagt in tijd en plaats. Als kippen vandaag eieren leggen, doen ze het morgen ook, als ze het onder bepaalde condities in Zeeland doen, dan ook onder exact deze condities in Friesland.

Theorieën bestaan niet in de realiteit en hoeven dus niet logisch consistent te zijn. Een theorie krijgt echter pas het predicaat 'waar' als deze wat corrects over de realiteit van materie zegt. Dat betekent dat de subset van theorieën die waar zijn, wel consistent moeten zijn, omdat de realiteit consistent is.

Als je tegen schijnbaaar onoplosbare vragen aanloopt, is dit vaak het gevolg van de verwarring tussen begrippen en specifieke voorbeelden in de realiteit van zo'n begrip. Probeer het begrip eens te vervangen door een speficiek voorbeeld en kijk of het nu wel oplosbaar is. 'De onderdaan moet onderdanig zijn aan de heerser' wordt bijv. 'Frits moet onderdanig zijn aan de Opperdienaar'. Dat is veel duidelijker voor Frits.

Vrijspreker: Ik heb momenteel geen verdere vragen

Comments: