De Opperdienaar zat God of War 3 te spelen in zijn operations room en het was weer eens behoorlijk laat geworden toen hij geluiden uit de woonkamer hoorde komen. Voorzichtig liep hij naar beneden en deed het licht aan. Daar stond hij oog in oog met iemand die zijn flatscreen TV van de muur af stond te schroeven.

'Wat denk jij dat je aan het doen bent?' vroeg een verbaasde Opperdienaar.

'Ik maak deze TV mijn eigendom' antwoordde de man die hij rond de 23 jaar oud schatte.

'Maar hij is mijn eigendom? Wat versta jij precies onder eigendom?

Nou straks hangt hij in mijn woonkamer en dan is hij mijn eigendom

Vind jij dat eigenaars recht hebben op hun eigendom?

Nu nog niet, maar als ie straks bij mij hangt wel

Je definitie van eigendom verandert dus van moment tot moment? Of we hebben beiden eigendomsrechten en dan mag je hem hier niet weghalen zonder mijn toestemming, of we hebben geen van beiden eigendomsrechten, maar dan wordt het ook niet jouw eigendom. Inconsistente theorieën zijn onjuist volgens de wetenschappelijke methode.

Je redenatie klopt eigenlijk overal voor geen kant, maar laat ik er wat uit pakken. Ten eerste je zegt dat we de wetenschappelijke methode moeten gaan gebruiken. Je hebt eigenlijk twee wetten de natuurwet de onverandelijke regelmaat (in welk geval de wet een ware uitspraak is) en aan de andere kant iets dat niet in de natuur voor komt (in welk geval de wet vals is). Daar staan de normatieve wetten tegenover. Een normatieve wet of het nu een moreel bevel is of een wettelijke bepaling kan door mensen afgedwongen worden. Een metorische wet kan je juist of onjuist, aanvaardbaar of onvaardbaar noemen, maar zij kan alleen in metaforische zin 'waar' of 'vals' worden genoemd, omdat zij geen feit beschrijft, maar normen voor ons gedrag. Deze twee wetten zijn zo fundamenteel anders, dat je het één niet met het ander kunt vergelijken. Dus met andere woorden: je kunt geen wetenschappelijke methode los laten op normatieve wetten. Sommige sociale wetenschappers zullen daar anders over denken, maar de argumenten er tegen zijn nauwelijks argumenten te noemen. Eigenlijk is het enige argument dat wel redelijk is, is dat bepaalde normatieve wetten overeenstemmen met de menselijke natuur. Hoe interessant dit laatste ook is, daar ga ik nu even niet op in. Punt is de wetenschappelijkheid van alle hypotheses die jij voorstelt, is net zo onwetenschappelijk als een overheid of een god.

Was dat even balen, net nu de jongeman, die een t-shirt van de Universiteit van Tilburg droeg, klem leek te zitten, was de wetenschappelijke methode opeens niet van toepassing. Wat een botte pech voor de Opperdienaar en zijn TV. Hij had dit argument vaker gehoord en beter geformuleerd ook. Het was afkomstig van de Schotse filosoof David Hume en staat bekend als de is/ought dichotomy. Wetenschap kan een uitspraak doen over de dingen zoals ze zijn, maar het is onmogelijk om er een uitspraak mee te doen over hoe ze behoren te zijn. Dit eindigt meestal met de conclusie dat alle morele stellingen niet te onderbouwen zijn, omdat je ze nooit kunt koppelen aan dingen die zijn, zoals fietsen, tafels en stoelen (de realiteit van materie en energie). Wetenschap in andere woorden moet zich bemoeien met tafels, stoelen en vliegtuigen, maar niet met wat dieven en moordenaars wel of niet zouden behoren te doen.

'Behoor ik een aanghanger te zijn van de is/ought dichotomy?' Vervolgde de Opperdienaar sluw.

Een korte stilte volgde

Hoor eens, de reden dat ik jouw TV meeneem is gewoon: 'Daarom' en omdat ik dit pistool op je gericht houd.

De Opperdienaar richtte zijn blik omlaag en zag een klein handvuurwapen op hem gericht. In god of war 3 had hij zojuist nog talloze monsters verslagen, de adrenaline stroomde nog door zijn bloed, maar dit was wel het echte werk.

'OK, dat is duidelijk, schroef gerust verder' sprak hij kalm.

De jongeman legde zijn pistool neer en pakte de schroevendraaier op om de flatscreen los te maken van de wandbeugel. De Opperdienaar schoot naar voren, pakte het pistool en richtte het op de jongeman. 'en nu mijn huis uit', sprak de Opperdienaar geagiteerd.

'Je loog tegen me toen je zei dat ik verder kon schroeven, dat hoort niet. Mag ik wel mijn schroevendraaier en mijn pistool meenemen?'' vroeg de jongeman?

'mooi niet' beet de Opperdienaar terug

 Terwijl de jongeman wegliep, dacht de Opperdienaar nog wat na over de interaktie. Had Nietzsche dan misschien toch gelijk met zijn observatie dat moraal iets is dat de zwakken uitgevonden hadden als wapen tegen de sterken? In deze interaktie had het zeker zo geleken. Aan de andere kant gebruikten heersers zowel moraal (met hun inkeer regelingen) als geweld met hun straffen. Je behoort ze te gehoozamen en anders zwaait er wat. De heersers gebruikten dit dubbelloops geweer niet voor niets. Als alleen geweld voldoende was, waarom dan ook nog zeggen dat je slecht bent als je ze niet gehoorzaamt? Als alleen de onderdanen slecht noemen met een verzonnen reden voldoende was, waarom dan de straf als ze niet gehoorzamen? Je gaat je toch niet voor niets onnodige kosten op de hals halen?

Waarschijnlijk had Solzhenitsyn gelijk toen hij zei:"Geweld kan alleen verborgen worden met een leugen en de leugen kan alleen overeind blijven door middel van geweld. Ieder mens die geweld tot zijn middel heeft verklaard, zal onvermijdelijk de leugen tot zijn principe maken."

Ze waren beiden nodig om aan de macht te komen, de leugens over moraal en het geweld. Hij moest de lichamen die zich voor zijn voeten knielden prijzen als goed, maar zelf gevrijwaard blijven van een dergelijke onderwerping. Zijn handelingen waren 'in de naam van'. In de naam van wat eigenlijk? God of staat? "wij Beatrix, bij de gratie gods, koningin der Nederiglanden" dat was een mooie, alles in één.

Misschien had hij de jongeman niet weg moeten sturen, maar hem moeten vragen of hij lid van het bestuur van de Partij van de Slavernij wilde worden. Misschien was hij wel warm te krijgen voor een rol als onderdienaar met doorgroeimogelijkheden naar compulsieteamleider.

Comments: